Od 11 lutego w życie wchodzą przepisy, które pozwolą uruchomić pilotażowy program termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych i wymiany wysokoemisyjnych źródeł ciepła. Jego budżet do 2024 wyniesie ok. 1,2 mld złotych.
Kto zostanie objęty programem?
W
pierwszej kolejności wsparcie otrzymają miejscowości poniżej 100 tys.
mieszkańców, wśród których są między innymi te, umieszczone przez Światową
Organizację Zdrowia w 2016 i w 2018 roku na liście europejskich miast z
najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Wnioski o dofinansowanie będą jednak
mogły składać wszystkie gminy, które borykają się z problemem smogu
spowodowanego emisją zanieczyszczeń z przestarzałych urządzeń grzewczych w
budynkach jednorodzinnych. W przypadku miast powyżej 100 tys. mieszkańców,
szczegóły planów naprawczych zostaną ustalone wspólnie z władzami miasta przy
współpracy z lokalnymi organizacjami pozarządowymi zajmującymi się kwestią
jakości powietrza.
Na co i w jakiej wysokości
zostanie udzielone wsparcie?
Dofinansowaniem
zostaną objęte tzw. przedsięwzięcia niskoemisyjne, czyli wymiana
wysokoemisyjnych źródeł ogrzewania na urządzenia spełniające standardy emisji
zanieczyszczeń lub podłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowej przy jednoczesnej
termomodernizacji budynku. Inwestycje te będą mogły być sfinansowane nawet w
100%.
Współpraca rządu i samorządów
Realizacja
pilotażowego programu będzie wymagała ścisłej współpracy rządu i samorządów.
Gminy, które będą pełnić rolę inwestorów, zidentyfikują gospodarstwa domowe,
których dotyczy problem ubóstwa energetycznego, zaplanują i przygotują
działania inwestycyjne w ramach realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych oraz
oszacują ich koszt. Minister właściwy ds. gospodarki – obecnie minister przedsiębiorczości
i technologii – na podstawie wniosku o współfinansowanie złożonego przez gminę,
podejmie decyzję o pomocy. Po pozytywnej ocenie wniosku, gmina oraz resort będą
mogły podpisać porozumienie, w którym określony zostanie zakres i charakterystyka
przedsięwzięć niskoemisyjnych. To będzie podstawa dofinansowania. Dotacje
zostaną wypłacone bezpośrednio do gmin.
Finansowanie
Budżet
na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych w ramach ustawy o wspieraniu
termomodernizacji i remontów jest szacowany na ok. 1,2 mld złotych. Część
planowanych kosztów inwestycji poniesie gmina. W przypadku miejscowości do 100
000 mieszkańców wkład gminy powinien wynieść 30% kosztów, natomiast w przypadku
większych miast – powyżej 30% kosztów. Pozostała część inwestycji (tj. do 70%
kosztów przedsięwzięć niskoemisyjnych) zostanie sfinansowana ze środków
pochodzących z budżetu państwa m.in. z części wpływów z tzw. opłaty
recyklingowej. Środki te zostaną przekazane gminom po podpisaniu
porozumienia z ministrem przedsiębiorczości i technologii, za pośrednictwem
Funduszu Termomodernizacji i Remontów.
Problem ubóstwa
energetycznego w Polsce
Ustawa
o wspieraniu termomodernizacji i remontów to nie tylko ważny krok w kierunku
walki ze smogiem, ale również przeciwdziałaniu ubóstwu energetycznemu. Problem
ten dotyczy 4,6 mln osób w Polsce, głównie mieszkańców wsi i małych miast.
Zdecydowana większość z nich, bo aż 75% osób, mieszka w domach jednorodzinnych.
Oznacza to, że co ósmy mieszkaniec Polski stoi przed dylematem czy np. ogrzać
mieszkanie czy ograniczyć inne dobra. Niska emisja, czyli zanieczyszczenia
wydobywające się w dużej części z kominów nieocieplonych domów jednorodzinnych,
ogrzewanych tzw. kopciuchami, to jedna z głównych przyczyn smogu w Polsce
Działania rządu w walce o
czyste powietrze
Ustawa
o wspieraniu termomodernizacji i remontów, która umożliwi gminom
sfinansowanie i przeprowadzenie termomodernizacji oraz wymiany wysokoemisyjnych
źródeł ciepła w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych ubogich energetycznie
gospodarstw domowych, to istotny element rządowego Programu „Czyste Powietrze”.
Jednocześnie
od połowy września realizowany jest również program termomodernizacji
jednorodzinnych budynków mieszkalnych i wymiany wysokoemisyjnych źródeł
ogrzewania skierowany bezpośrednio do wszystkich mieszkańców domów
jednorodzinnych, którzy będą w stanie pokryć, w zależności od osiąganych
dochodów, cześć kosztów inwestycji. Program realizowany jest przez Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we współpracy z szesnastoma
wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska.
Uzupełnieniem
działań na rzecz termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych i
wymiany wysokoemisyjnych źródeł ogrzewania jest również termomodernizacyjna
ulga podatkowa, która ma weszła w życie od 1 stycznia 2019 r.
Źródło: Departament Komunikacji Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii
