Dobra

Historia:

Za panowania książąt ruskich istniała tu osadza puszczańska. 28 czerwca 1402r. król Władysław Jagiełło nadał służkom królewskim z Ulucza , braciom stryjecznym, Jurowi, Zanowi i Dymitrowi i ich braciom pole zwane „Dobre” wraz z wszystkimi dochodami, czynszami, rolami, polowaniem i barciami. Zobowiązani oni byli w zamian do udziału w wyprawach wojennych z trzema łucznikami oraz do służby wobec sanockiego zamku na trzech koniach. W 1564r. król Zygmunt August w nowym przywileju zmienia powinności i zamiast trzech łuczników i trzech koni na służbę, dziedzice Dobrej winni dawać pięciu konnych dobrze uzbrojonych na wyprawę wojenną. W 1565r. potomkowie założycieli wsi mieli już tytuły szlacheckie a Dobra podzielono na Szlachecką i Rustykalną. W 1772r. większa własność w Dobrej została sprzedana Piotrowi Starzyńskiemu. W XV wieku istniał tutaj młyn wodny i co najmniej jedna kuźnia. Na terenie wsi przez lata wyrabiano „komięgi” – bezżaglowe statki wyposażone w 7-9 wioseł, załogę których stanowiło zwykle 8-12 ludzi. Komięgi służyły głównie do spławiania soli z żupy położonej w Tyrawie Solnej do Przemyśla. W przysiółku „Ropa” jeszcze w 2 połowie XX w . pozyskiwano z naturalnych wycieków olej skalny, służący głównie do impregnacji drewna. Wspomnianą wcześniej sól odparowywano do celów spożywczych po raz ostatni w latach 40-tych XX w.

Obecnie wieś jest największym sołectwem w gminie sanockiej. Całkowita pow. wsi wynosi 23 km², w tym obszar leśny zajmuje pow. 700 ha. Legenda mówi, że za uratowanie przez przewoźników życia króla, który pokonywał San konno, w zamian król Jagiełło wiosce tyle lasu, ile konny obiedzie od świtu do zmroku.

Ciekawostka:

Na terenie miejscowości warzono sól (do lat 40 XX wieku) oraz pozyskiwano „olej skalny” do impregnacji drewna stąd też nazwy przysiółków „Czerlenna” oraz Ropa.

Z Dobrej pochodzili przodkowie mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. Hubal Aleksander Dobrzański herbu Leliwa (1766-1831) biskup leontopolitański, dziekan kapituły sandomierskiej.

Zabytki:

Jeden z najciekawszych w Polsce zespól cerkiewny – z największa atrakcją XVII-wieczną cerkwią wieżową (bramną), obecnie tylko w roli dzwonnicy bramy. W przeszłości pomieszczenie na piętrze służyło jako niewielka cerkiew z ikonostasem (obecnie przeniesiony do muzeum w Łańcucie) i dzwonami datowanymi na 1625r i 1924r.

Cerkiew p. w. Świętego Mikołaja, pierwotnie grecko-katolicka, parafialna. Od 1946 roku kościół rzymsko-katolicki, filia parafii Mrzygłód. Pierwsza wzmianka o istnieniu parafii w Dobrej pochodzi z 1433 roku. Obecną wzniesiono w 1879. W 1944 roku, w czasie przechodzenia frontu, została uszkodzona pociskiem, który zniszczył główną „banię” nad nawą. Cerkiew drewniana, zrębowa, szalowana deskami w pionie, orientowana, trójdzielna. Nad prezbiterium, nawą i babińcem ośmioboczne wieżyczki z pozornymi sygnaturkami, kryte baniastymi hełmami. Wewnątrz strop płaski, polichromia figuralna wykonana w latach 1899-1904 przez Antoniego i Michała Bogdańskich, przy udziale Mikołaja Demkowicza. Ikonostas z lat 1899-1904, pędzla Bogdańskich. Kropielnica kamienna, kielichowa z XIX wieku. Cerkiew otoczona kamiennym murkiem, na przy cerkiewnym cmentarzu stare nagrobki.

Na uwagę zasługują XIX wieczne kapliczki przydrożne.

Ciekawe miejsca:

• Fragmenty linii Mołotowa
• Jeziorko osuwiskowe na zboczu Magury niedaleko wsi Dobra Szlachecka i u podnóża góry Kopacz koło Międzybrodzia. W wielu miejscach Karpat takim akwenom miejscowa ludność nadała nazwę „Morskie Oko”.

Miejsca rekreacji:

• Plac zabaw przy Remizie Ochotniczej Straży Pożarnej
• Boisko wielofunkcyjne przy Zespole Szkół