Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej

Mrzygłód

Dawne miasteczko, położone w dolinie Sanu na obrzeżu Gór Czarnych. Szeroką Dolinę zamyka od zachodu pasmo Sosne z kulminacjami Polanki 505 m n.p.m. oraz Głęboka 526 m n.p.m., od północy Góra Przysłup 445 m n.p.m., od wschodu za rzeką San Diabla Góra 334 m n.p.m. oraz masywy leśne Gór Sanocko Turczańskich.

Miejscowość wzmiankowana w połowie XIV wieku, końcem XIV wieku własność Władysława Opolczyka.

12 września 1425 Władysław Jagiełło powierzył Matiaszowi ze Zboisk założenie miasta na prawie niemieckim. W 1431 roku król nadał miastu prawo odbywania 2 jarmarków w roku: przez tydzień przed Zielonymi Świątkami i przed Narodzeniem Najświętszej Panny Marii oraz targów tygodniowych wg zwyczaju miast Sanoka i Krosna.

Parafia rzymsko-katolicka wzmiankowana jest w 1410 roku, w 1424 powstał kościół. Informacje o istnieniu parafii prawosławnej znajdujemy pod datą 1515. W 1435 roku wybuchł w mieście pożar, o który mieszczanie oskarżyli 3 mieszkańców Hłomczy i Tyrawy. Królowa Zofia, mając oprawę na starostwie sanockim nadaje, z powodu pożaru wolność opłat na 3 lata 15 mieszczanom. W latach 1492, 1498 i 1624 miasto niszczą napady tatarskie. W 1547 r. Zygmunt I Stary, ustanowił jarmarki: na Boże Ciało, św. Bartłomieja i Nowy Rok. Następne zniszczenia przyniósł najazd wojsk Rakoczego w 1657 roku. W 1616 roku pojawiła się nowa nazwa miejscowości – „miasteczko Mrziglod”. W XVII wieku Mrzygłód znany był z wyrobu ceramiki. Tradycja garncarska przetrwała tu do połowy XX wieku. Najznamienitsze rody garncarskie to: Krzanowscy, Sokołowscy, Starościakowie, Chutkowscy, Raszkiewiczowie, Rudniccy. Niestety, obecnie rzemiosło to znikło zupełnie. Mrzygłód pozostawał miastem królewskim od 1431 do 1772 r. W siedemnastym wieku rozpoczął się jego powolny upadek gospodarczy. Wydatnie przyczyniły się do tego wspomniane najazdy obcych wojsk, jak i liczne pożary i powodzie.

Według miejscowej tradycji zmianę nazwy miasta z Tyrawa na Mrzygłód spowodowała epidemia tyfusu, która wybuchła na wskutek nieurodzaju, podczas której zmarło wielu mieszkańców. W siedemnastym i osiemnastym stuleciu Mrzygłód stanowił ośrodek klucza dóbr, do którego należała Dobra i Łodzina.

Na dawnym rynku miejskim stał w XVIII w. drewniany ratusz, który spłonął prawdopodobnie podczas ostatniego pożaru miasta w 1855 r. Ostatecznie prawa miejskie utracił Mrzygłód w 1955 r.

Istnieje hipoteza, iż około 1430 roku San zmienił koryto, dzieląc miejscowość na dwie, oddzielne osady – obecnie Mrzygłód, leżący na prawym brzegu oraz wieś Tyrawa Solna, leżąca na lewym. W siedemnastym wieku, w popularnym użyciu była również nazwa Miasteczko, w odniesieniu do Mrzygłodu. Mieszkańcy Mrzygłodu trudnili się również flisactwem, spławiając sól, drewno, dziegieć i ceramikę. Pracowali tu również rzemieślnicy wszystkich niemal profesji. Na początku dwudziestego wieku zbudowano na „Kikowej Górze” kopalnie ropy naftowej. Na wschód od rynku istniała żydowska bożnica, zniszczona w czasie II wojny.

Zabytki:

  • Kościół parafialny p.w. Rozesłania Apostołów. Wzniesiony w XV wieku, prawdopodobnie 1424, został zniszczony w 1624 r. Przez Tatarów w 1624 roku. Wielokrotnie odnawiany i przerabiany – w latach 1624, 1881,1934, 1865 – zatracił gotyckie cechy. Orientowany, murowany z kamienia łamanego, potynkowany, jednonawowy. Wewnątrz sklepienia zapewne z XVII wieku. W prezbiterium krzyżowo-kolebkowe, w nawie pozorne – kolebkowe, w zakrystii kolebkowe. Pod kościołem niedostępne krypty grobowe. Okna zmieniono w 1934 roku. Portal z prezbiterium do zakrystii prostokątny, profilowany, kamienny z pierwszej połowy XVI wieku. Z zewnątrz kościół opięty jednouskokowymi szkarpami z kapnikami. Dachy dwuspadowe, pokryte blachą. Nad nawą wieżyczka syganturkowa. W ołtarzu głównym obraz Chrystusa Króla z datą 1660. Chrzcielnica drewniana z pierwszej połowy XVIII wieku. Pod ołtarzem głównym grób Krzysztofa Bartłomieja Scholackiego.
  • Przy kościele murowana dzwonnica parawanowa wzniesiona w 1836 roku. Miejscowa legenda mówi, że przy budowie kościoła pracowali krzyżacy – jeńcy spod Grunwaldu.
  • Cerkiew p.w. Zaśnięcia Bogurodzicy z 1901 roku - murowana, orientowana, potynkowana. Wzniesiona w miejscu starszej, która spłonęła podczas pożaru w 1893 roku. Zamieniona po wysiedleniach na magazyn, obecnie w ruinie.
  • Zabytkowy układ architektoniczny rynku – jedna z najciekawszych atrakcji regionu. Domy rozmieszczone wzdłuż pierzei rynku wzniesione po pożarze w 1893 roku. Ustawione do niego kalenicowo lub szczytowo, drewniane, konstrukcji zrębowej. Parterowe, na murowanych piwnicach . Dachy dwuspadowe, kryte blachą, szczyty szalowane deskami, niekiedy z ozdobną wycinanką.
  • Kuźnia – rynek, dom nr 12, Zbudowana końcem dziewiętnastego wieku. Konstrukcji zrębowej, połączony z budynkiem gospodarczym.
  • Młyn wodny – położony w przysiółku Juhnie. Wzniesiony około 1900 r. Konstrukcji zrębowej, połączony z budynkiem gospodarczym. Funkcjonował do 1950 roku.
  • Kapliczki murowane, potynkowane, z dziewiętnastego stulecia.
  • Stary cmentarz – położony na płn. – zach. od rynku. Zachowana dziewiętnastowieczna kamieniarka.
  • Pomnik Władysława Jagiełły postawiony w 1910 roku na rynku miejskim, został zniszczony przez Niemców w 1942 r. Pomnik odtworzono w roku 1960, następnie w 2010.


Legenda: MRZYGŁÓD

Leży w dolinie Sanu wieś wielce urocza, oddalona piętnaście minut drogi od miasta Sanoka. Dziś zwana Mrzygłodem, a dawniej Tyrawą Królewską, w której dzięki rzemiosłu ludziom się żyło dostatnio. Mieszkańcy uprawiali ziemię, garnki lepili z gliny i w błogim spokoju przez długie lata żyli. Ale wszystko co dobre to szybko przeminie; nadszedł rok deszczowy i rozległą dolinę zalała woda – głęboka, mętna, nieprzebrana, zabrała cały dobytek, zamuliła łąki i pola. I w miasteczku niegdyś bogatym, leżącym wśród gór zapanowały: nędza, choroby, cierpienie, głód. Marny byłby tej wsi los, gdyby nie pomysł Jagiełły żony, która wraz z małżonkiem zapragnęła zwiedzać te strony. A że droga była błotnista i pełna wybojów, koło złamało się w karecie, zmuszając orszak do postoju. Stanęła królowa na środku miasteczka zniszczonego, załamuje ręce, bolejąc nad losem ludu strapionego. A chcąc zajrzeć do środka chat, pod strzechy, wzięła złoty garnuszek i niby pod maską uciechy jęła chodzić po domach, chcąc kupić śmietany, lecz wszędzie widziała tylko nędzę i lud wygłodniały.
Za którymś bezowocnym podejściem do domu stanęła w drzwiach i rzekła: „Można tu umrzeć z głodu”. Wypowiedziawszy te słowa, opuściła te biedne strony, pozostawiając garść klejnotów i garnuszek złoty.
Na pamiątkę wizyty dobrotliwej Jadwigi królowej miasteczko zgodnie z jej sądem nazwano Mrzygłodem.
Dziś dawna mieści na nie ma już praw miejskich, za to bez liku jest w niej uroków wiejskich: powiew górskiego powietrza, kwiaty w każdym ogrodzie i gęsi rynek w centrum wioski, gdzie na cokole stoi dumnie Jagiełło, praw ludu strzegący przed budową zapory zalaniem wodą wiernie broniący.
Lecz trzeba pamiętać mieszkańcom współczesnym, że przed laty szatan się tu zagnieździł, który widząc lud tej ziemi miłujący i szlachetny, postanowił poróżnić go, a przy tym się zemścić. Czas jakiś było słychać głośne jęki i wołania, lecz wkrótce wszystko ucichło, a w tym miejscu powstała ogromna góra, co zgodnie z historii nakazem zwie się Diablą Górą, co pilnuje wioski przed zalaniem. 
Do dziś próżne są zakusy zapory budowniczych, by zalać Mrzygłód wodą i z nikim się nie liczyć. Miejcie, wodzowie na uwadze górę ową i jej powinność, bo ona roztacza pieczę nade wsią i zapewnia jej przyszłość.




DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.